روایت اقتصاد/سوغات نیویورک

    سوغات نیویورک

    محمد طاهری*

روزنامه بهار نوشت:

    پیش از برگزاری سفر دکتر روحانی به نیویورک و برگزاری نشست وزیران خارجه ایران و 1+5 دستاوردهای سفر و پیش‌بینی سمت‌وسوی ملاقات‌ها بارها در بوته نقد و نظر کارشناسان قرار گرفت و مطالب بسیاری در این باب بیان شد. اصل مهم «اعتمادسازی» افکار عمومی جهان توسط رییس «دولت تدبیر و امید» مهم‌ترین وظیفه دولتی بود که با شعار «اعتدال» روی کار آمده و بر همین اساس همه چشم‌ها در انتظار نحوه دیدار و مذاکرات مقامات ایران با مقامات آمریکا و سایر کشورهای اروپایی بود تا دستاوردهای این سفر برنامه‌های آتی سیاست خارجی ایران و رویکرد سیاسی کشورهای جهان با ایران را رقم زند. خوشبختانه سفر دکتر روحانی و تیم همراه به نیویورک با کوله باری از نتایج مثبت و قابل توجه به پایان رسید. براساس اخبار منتشر شده در حالی‌که رییس‌جمهوری‌اسلامی ایران در حال حرکت از محل اقامت خود به سمت فرودگاه برای خروج از نیویورک بود، تماس تلفنی از سوی رییس‌جمهوری آمریکا با دکتر روحانی برقرار شد و روسای جمهوری دو کشور 15 دقیقه با هم صحبت کرده‌اند. به گفته اوباما، او پس از گفت‌وگو با همتای ایرانی خود به این نتیجه رسیده که دو کشور می‌توانند به یک توافق جامع برای پایان دادن به مناقشه هسته‌ای دست پیدا کنند. اوباما گفته راه رسیدن به توافق با ایران دشوار است ولی با روی کار آمدن دولت جدید در این کشور یک فرصت استثنایی برای پیش بردن گفت‌وگوها پدید آمده است. دکتر روحانی نیز نتایج سفر و گفت‌وگو با اوباما را مثبت ارزیابی کرده و از آن راضی است. در پایان مکالمه تلفنی نیز حسن روحانی با بیان  «have a nice day» روز خوبی را برای رییس‌جمهوری آمریکا آرزو کرده که باراک اوباما به زبان فارسی با رییس‌جمهوری کشورمان خداحافظی کرده است. این گفت‌وگوی صمیمی و ساده که البته حاوی مذاکرات مهم و کلیدی سیاسی بوده بیانگر مثبت بودنِ جلسه روز قبل میان وزرای خارجه دو طرف و نتایج جلسه 1+5 است. به بیان دیگر این مذاکره در شرایط فعلی، یک تعامل مثبت و سازنده بین دو کشور به حساب می‌آید که در پی ملاقات آقای ظریف با جان کری وزیر خارجه آمریکا حاصل شده و مجموع این تعاملات دارای اهمیت بسیاری است. در مجموع برآیند مذاکرات و نحوه دیدارهای مقامات دو کشور پس از 35 سال می‌تواند نخستین گام‌ها در راستای حل مشکلات و رفع سوءتفاهمات بین دو کشور تلقی شود.

    اما برآیند این سفر و مجموع مذاکرات و ملاقات‌ها دارای دو روی سکه است. یک روی این سکه شکستن یخ‌های رابطه و حل سوءتفاهمات بین ایران و آمریکا در سه دهه گذشته و اعتماد‌سازی افکار عمومی جهان و کشورهای اروپایی است که ظاهرا چنانچه از نتایج این سفر برمی‌آید این اهداف تا حد بالایی حاصل شده است. چنانچه مذاکرات 1+5 و ایران برای اولین‌بار در هشت سال گذشته، در سطح وزیران خارجه تشکیل شد. درنهایت اشتون و ظریف به توافق رسیدند که دور بعدی مذاکرات وزرای خارجه ایران و 1+5 در ماه اکتبر در ژنو برگزار شود. دیدار جداگانه «جان کری» وزیر خارجه آمریکا با «محمدجواد ظریف» در حاشیه نشست وزرای خارجه ایران و گروه 1+5 نیز انجام شده و «جان کری» اذعان داشته که «همه ما خوشحال بودیم که ظریف به جلسه آمد و سخنانی مطرح کرد که هم لحن و هم نگاه آن با گذشته تفاوت زیادی داشت.» به علاوه دکتر روحانی در این سفر با روسای جمهوری فرانسه، اتریش، نخست‌وزیر پاکستان، تونس، رییس‌جمهوری ترکیه، لبنان، سریلانکا، کفیل ریاست‌جمهوری عراق، دبیرکل سازمان ملل و معاونانش، نخست‌وزیران اسپانیا و ایتالیا و همچنین وزیر خارجه آلمان و نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه و جمعی از ایرانیان مقیم آمریکا هم دیدار کرده است. در مجموع تمام دیدارهای یاد شده از سوی موافقان رفع کدورت‌ها و سوءتفاهامات بین ایران و جامعه بین‌المللی صورت گرفته اما آنچه مسلم است بسیاری از کشورها که منافع خود را در دشمنی ایران با آمریکا دنبال می‌کنند از دستاوردهای این سفر و روند برنامه‌های آتی خشنود نخواهند بود و این همان روی دیگر سکه روابط و تعاملات فعلی ایران با جهان است. متاسفانه این دست از کشورها نه تنها از دوستی و نزدیکی بین ایران و آمریکا خشنود نیستند بلکه خشمناک هم هستند. کشورهایی که از این دشمنی ساختگی سودهای فراوانی به نفع اقتصاد خود به دست آورده و همواره درصدد ضربه زدن به موقعیت ایران در منطقه بوده و هستند. بدون شک بهبود روابط ایران و آمریکا موانع بسیاری را از سر راه رشد اقتصادی، سیاسی و منطقه‌ای برداشته و نقشه راه منطقه را دستخوش تغییر خواهد کرد. به عنوان نمونه تلاش نتانیاهو برای جلوگیری از نزدیک‌شدن روابط تهران- واشنگتن از این دست است تا آنجا که نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به دنبال ممانعت از نزدیکی روابط تهران- واشنگتن قصد ملاقات با اوباما و مذاکره در این‌باره را در برنامه کاری خود داشت.

    گذشته از ممانعت‌ها و تلاش‌های رژیم صهیونیستی، واکنش بعضی از کشورهای منطقه و همسایگان نیز در این حوزه قابل تامل است که باید با توجه و ظرافت بیشتری دنبال شود.

    در همین راستا بهبود روابط بین ایران و آمریکا، شاید با استقبال خوبی از سوی بعضی از کشورهای همسایه خلیج‌فارس نیز مواجه نشود و شاید این کشورها همچنان به دنبال ناامنی در منطقه باشند تا از این آب گل آلود بهره لازم را به دست آورند. این در حالی است که وجود منطقه‌ای عاری از تنش با برداشتن موانع و مشکلات و یکپارچه کردن اقتصاد، بیشتر به سود کشورهای منطقه بوده و درنهایت این کشورهای همسایه که همواره به‌دنبال هژمونی و برتری‌جویی در منطقه هستند و متصورند که وجود آشوب و ناامنی در منطقه به نفع آن‌هاست، سخت در اشتباهند.

مسیر عداوت و جنگ طلبی و آشوب، راهی است که پیش از این توسط بسیاری از کشورهای اروپایی پیموده شده و به نتیجه نرسیده است. کشورهای اروپایی بعد از دو جنگ جهانی اول و دوم متحمل ضربه‌های بسیاری شده و در نهایت مجبور به ساماندهی اتحادیه اروپا شدند و امروز با اتکا به این اتحاد به قدرت برتر جهانی رسیده‌اند. در این بین این سوال مطرح است که آیا کشورهای منطقه از جمله کشورهای همسایه ایران با وجود ثروت‌های خدادادی و زیرزمینی منطقه نمی‌توانند با تشکیل یک اتحادیه واحد نظیر اتحادیه اروپا به قدرت دیگری در منطقه تبدیل شوند؟! اینک که با تدبیر دولت تدبیر و امید، گام‌های نخستین برای برقراری رابطه با آمریکا و رفع سوءتفاهمات و اعتمادسازی افکار عمومی جهانیان برداشته شده، وقت آن رسیده که کشورهای منطقه نیز به دور از تنش‌های قومی، مذهبی، سیاسی و... . به سوی آرامش و آسایش گام بردارند. و این وظیفه خطیر دولتمردان کشورهای منطقه است که بسترهای لازم را برای ایجاد روابطی از این دست فراهم آورند.

به نظر می‌رسد دولت تدبیر و امید با جلب اعتماد جهانی از یک‌سو و تاکید بر دوستی با کشورهای منطقه و به‌‌ویژه کشورهای همسایه خلیج‌فارس در حال گام برداشتن به سوی اتحاد اقتصادی- سیاسی و... در منطقه است. آنچه مسلم است دستی که از روی دوستی و مودت با حسن‌نیت به سوی همسایگان دراز شود بدون پاسخ نخواهد ماند. کلام آخر آن‌که برقراری رابطه و جلب اعتماد و حسن‌نیت با کشورهای منطقه و به‌ویژه کشورهای همسایه خلیج‌فارس، در شرایط حساس امروز که گام‌های نویدبخش ارتباط با آمریکا و غرب در حال برداشته شدن است، آن روی سکه روابط امروز دیپلماتیک ایران است که باید با حساسیت بیشتری مورد تامل دولتمردان دولت «تدبیر و امید» قرار گیرد تا مبادا نزدیکی تهران – واشنگتن ناخواسته بذر ترس و تهدید در دل همسایگان بکارد. بلکه باید از این فرصت برای ایجاد اتحادی در منطقه استفاده کرد و از مزایای اقتصای، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و... آن سود جست.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: